Contestu de su territòriu aundi traballat su CEAS de Ingurtosu

Su territòriu de Arbus est mannu giai 267 chilòmetrus cuadraus, una parti de custu territòriu est fata de padentis e un’àtera parti est fata de pascidroxus; acanta de mari, ddoi funt puru dunas de anei de importu naturalìsticu mannu. S’ambienti naturali est de interessu mannu po sa variedadi de terra e micro-climas chi ddoi funt. Ddoi funt fintzas fàbricus mineràrius abbandonaus, cumenti is biddixeddas de Montibèciu e Ingurtosu, e is fàbricus industrialis chi de a intru de su territòriu arribbant fintzas a sa costa, intra is padentis. Est s’ùnicu Comunu de sa provìntzia chi tenit un’arrogu de costa: 47 chilòmetrus chi bandant de Cabu Frasca a nord fintzas a Corru Longu (Capo Pecora) a sud, e tenit unu patrimòniu naturalìsticu de importu mannu. In prus tenit una densidadi demogràfica bàscia, ca est unu territòriu mannu meda. In su territòriu comunali ddoi at unu patrimòniu mannu de bio – diversidadi. Po totu custus motivus in custa àrea nci funt ses giassus de interessu comunitàriu e una zona de Amparu Spetziali.

Su ceas de Ingurtosu: punna e atividadisSa punna de su CEAS Ingurtosu est cussa de traballai po una sotziedadi chi tèngiat unu raportu òmini-natura bilantziau cumenti modellu de svilupu eco-compatìbili, fundau asuba de s’impreu adatu de is risorsas naturalis e umanas po sa difesa de is impitadoris e de s’ambienti, po s’amparu de is genias de animalis e vegetalis, de su patrimòniu stòricu e culturali, de su territòriu e de su paesàgiu. Su tzentru est una strutura aberta chi circat de arribbai a prus genti chi podit, imperendu ideas de atividadis diferentis po spaniai una sensibilidadi noba po s’ambienti e sa stòria de su territòriu nostu. Su Ceas bolit mandai unu messàgiu a is turistas, a is famìlias e a totu is tzitadinus de su benidori, cun testimòngius de importu mannu – is pipius – chi ant a pòdiri contai cussu chi ant imparau e circai de mudai is cundutas malas contras a s’ambienti chi nci funt oindì. Cun sa testimònia e s’esperièntzia insoru pruschetotu ant a pòdiri cumprendi su significau de su patrimòniu ambientali chi nc’at in su territòriu e ant a arrennesci in su benidori a imperai s’arrichesa econòmica e su valori sotziali de s’ambienti.

Is atividadis Su tzentru nascit in su 2003 in sa biddixedda minerària de Montibèciu, in su laboratòriu chìmicu de sa miniera; cumentzat cun atividadis diferentis de Imparu (Educatzioni) Ambientali po is scolas impari a su Progetu “Life Natura 97 Dune de Piscinas Monte Arcuentu”. Su tzentru atendiat e atendit immoi puru is Ufìtzius Informatzionis stagionalis me is biddixeddas (borgus) mineràrius de Montibèciu e Ingurtosu e in su Cantieri mineràriu de Putzu Gal. Is Ufìtzius Informatzionis funt logus de importu mannu po is bisitadoris, e ant agiudau a fai una retza de collaboratzioni cun totus is àterus servìtzius de su territòriu (Hotel, agriturismo, B & B, àterus ufìtzius informatzionis ….) permitendi una tutela e un’avaloramentu prus mannu. Su Ceas atendit is museus e is cantieris chi sighint, chi funt iscritus in sa Regioni cumenti seas operativas e didaticas de su Ceas (museus acreditaus in sa Regioni cumenti atividadis de su CEAS): • Cantieri Mineràriu de Putzu Gal (Ingurtosu): Info Point, Museu Multimediali asuba de sa Stòria Minerària de sa Miniera de Ingurtosu, Mustra Etimològica, Mustra de Mineralis e Fotogràficas, Mustra de sa Stòria de sa Seda in Sardìgna e asuba de is ainas imperadas in sa traditzioni, Mustra asuba de su sport in miniera, documentus e giornalis de s’època asuba de is atividadis mineràrias, una galleria pitia “Sa Santa Bàrbara”. • Ex mensa de is impiegaus (Ingurtosu): sea legali de su Ceas, ufìtzius e aposentu po is atòbius. • Ex Ufìtziu Geològicu (Montibèciu): Colletzioni Alberto e Giovanni Antònio Castoldi (patrimòniu de sa famìlia chi fiat meri de is Minieras de Montibèciu). • Ex Strangeria (Montibèciu): colletzioni de Mineralis e museu de is Dioramis asuba de sa Stòria minerària. • Cantieri Mineràriu de su Putzu Amsìcora (Montibèciu).

Is servìtzius chi su ceas donat funt: • Bìsitas ghiadas me is Museus, Giassus e biddixeddas mineràrias de Ingurtosu e Montibèciu • Bisita ghiada a sa Mustra Etnomològica e a su Museu de is Mineralis, a sa colletzioni Dellacà asuba de sa stòria minerària me is tempus diferentis • Passilladas botànicas e faunìstica • Passilladas asuba de is dunas prus artas de s’Europa • Passilladas po cuntempali su cerbu sardu • Caminus e laboratòrius de Imparu Ambientali • Servìtziu de informatzioni turìstica